Je bent zorgverlener en je wil graag aan de slag met het thema Obstetrisch Geweld of beter gezegd. Wat is grensoverschrijdend gedrag in de geboortezorg? En hoe help ik eraan mee dat dit niet meer voorkomt?

Bronnen:

Wat is obstetrisch geweld?

In het artikel: Bevallen: de geboorte van een trauma? legt Rodante van der Waal het bondig en helder uit. Obsterisch geweld is het overschrijden van de grenzen van bevallende vrouwen door een gebrek aan communicatie en/of het gebrek aan kennis, waardoor er gehandeld wordt zonder de bevallende vrouw daarbij te betrekken. Het is institutioneel geweld, het is dus niet een kwestie van daders en slachtoffers, maar de “organisatie” die dit mogelijk maakt.

Hoe vaak komt dit voor?

Afgelopen jaar publiceerde Marit van der Pijl een groot onderzoek naar bevalervaring in Nederland, meer dan 12.000 vrouwen zijn gevraagd naar hun ervaring. Hieruit blijkt dat 54,4% van de vrouwen te maken krijgt met 1 of meerdere vormen van Obstetrisch Geweld.

Wij maakte van dit artikel deze: Infographic

Wil je meer weten over dit onderwerp?

AIMS (the Association of Improvements of Maternity Services UK) wijde er een journal aan, “The sound of Voilence”

Een analyse van #genoeggezwegen 2016 (1e editie) door Marit van der Pijl

Wat kan ik doen?

Verbeter je communicatie met de zwangere

Obstetrisch geweld gaat regelmatig over communicatie, wat er is gezegd, hoe dit is gezegd of juist dat er niet gecommuniceerd is.

Informeren

Waarover informeer je en wanneer? En hoe doe je dit op een juiste manier? Als je een interventie of behandeling voorstelt dan informeer je de zwanger. Je kunt hiervoor het acroniem BRAINS gebruiken.
Wat wil je Bereiken of voorkomen?
Wat zijn de Risico’s?
Wat zijn de Alternatieven?
Wat denk Ik zelf (zwangere)?
Wat gebeurt er als we Niets doen?
Wil je hierbij Stilstaan?
Op deze manier kun je zorgen dat iemand de tijd en de ruimte kan nemen om de informatie te verwerken en zelf tot een besluit kan komen. Erbij stilstaan, dat kan een korte pauze zijn waarbij even de ruimte verlaat. Wat dus ook in een meer urgente situatie toepasbaar is.

Vraag toestemming

Vraag altijd toestemming. Je informatieplicht kan flink indikken als er een urgente situatie zich voordoet. Weet dat je toestemmingsplicht altijd geldt als de vrouw aanspreekbaar is en dus antwoord kan geven.
Je kunt jezelf aanleren om de aanleiding, je voorstel en daarna je toestemming te vragen.

Ik zie dat je 800ml bloed bent verloren, ik wil je daarom graag een syntho injectie geven in afwijking tot je bevalplan, ben je daarmee akkoord?

Vraag feedback

Laat de onvrede niet oplopen door regelmatig feedback te vragen. Als je gericht vraagt of er zaken beter kunnen of zij zich begrepen voelt (en of informatie goed overgekomen is) of wat het meest vervelend is.  Dan nodig je meer uit om feedback te geven.
Je kunt ook vragen bij wie zij zich het meest op haar gemak voelt en waarom. Misschien zijn dit aspecten die jij ook kan toepassen.

Neem haar antwoorden daarna serieus en kijk wat je kunt aanpassen om het voor haar aangenamer te maken.

Nee, au en stop

Het niet geven van toestemming, aangeven van pijn en het vragen om de handeling af te breken zijn duidelijke signalen dat er in ieder geval een pauze genomen moet worden om te communiceren.
Bevriezen is een minder duidelijk signaal, dat kun je juist opmerken door de afwezigheid van contact of de gespannenheid van haar lichaam.

Breek je handeling af (helemaal) en start eventueel daarna opnieuw. Het is heel lastig om antwoord te geven als er iemand met de handen in je vagina aan het werk is.

Communicatiestijl

Iedereen communiceert anders, je kunt een inschatting maken hoe je met een zwangere de informatie bespreekt door de volgende factoren in acht te nemen:

Taakgericht versus mensgericht
Direct versus indirect
Medisch versus fysiologisch
Hoog- versus laag opgeleid

Je kunt je communicatie (hoe je iets brengt) aanpassen naar de voorkeursmanier waarop de zwangere informatie ontvangt.

Vertel hoe een zwangere zich kan voorbereiden op haar bevalling

Geboorteplan

Vraag aan haar om een geboorteplan te maken waarin je haar aanmoedigt om na te denken over de geboorte van haar kind. Hoe kun je haar goed begeleiden? Welke keuzes wil ze vooraf maken en vastleggen?

[Goede vragen voor een geboorteplan komen hier te staan]

Een goede voorbereiding op de geboorte van je kind zorgt dat je gedurende het proces minder overvallen bent en dat je dus kunt reageren op de situatie die zich voordoet.

Moedig haar aan na te denken over dingen die ze wel of niet wil. Als er in staat dat ze bepaalde behandelingen niet wil, overleg dan wat ze wel wil in het geval dat de indicatie voor de handeling ontstaat.
Voorbeeld: een zwangere wil geen syntho injectie, wat wil ze dat er gedaan wordt als ze veel bloed zou verliezen? Wanneer wil je dan wel hulp, kun je dat aangeven?

Als een zwangere een bevalplan aanlevert bekijk dan ook welke situaties er regelmatig voordoen en of haar plan hierin voorziet. Bekijk ook of er in veel voorkomende situaties blokkerende issues ontstaan. Het is erg teleurstellend als het bevalplan onbruikbaar blijkt.

Geboortecursus / goede bronnen

Om inhoudelijk je goed voor te kunnen bereiden is het fijn dat je zorgverlener je verteld waar je goede informatie vind om je voor te bereiden. Bekijk als zorgverlener het aanbod in jouw regio (en eventueel online aanbod).

Informeer je zwangere ook over de informatie bijeenkomsten die er zijn in de regio. Daarnaast kun je aanbieden de gevonden informatie te bespreken, wanneer zij deze niet begrijpt of duiding wil van de informatie die ze heeft gevonden,

Informed consent

Vertel haar dat ze recht heeft op geïnformeerde toestemming, dat ze dus altijd uitleg krijgt of mag vragen over de behandeling die ze voorgesteld krijgt. Dat de risico’s, alternatieven en het niets doen ook wordt uitgelegden dat ze daarna mag aangeven of zij wel of geen toestemming geeft.
Dat er in een urgente situatie dit veel bondiger plaatsvind, maar dat ze dan ook nog steeds aan kan geven dat ze iets niet wil. Of dat ze eerst een alternatief wil proberen.

Grenzen aangeven

Vertel een zwangere dat ze haar grenzen aan mag geven, ook tijdens haar bevalling. Dat ze mag zeggen dat ze aan haar tax zit, dat ze de communicatie niet prettig vind of dat ze iemand storend vind. Dat ze ook haar partner mag vragen haar grenzen te bewaken en dat ook haar partner kan helpen om door dit aan te geven als hij dit merkt. Gek genoeg weten veel vrouwen dit niet of durven zij dit niet aan te geven.

Evalueer je eigen gedrag

(On)gegronde angst voor een slechte uitkomst

Evalueer je eigen angsten voor een slechte uitkomst. Voor welke situaties ben je bang? Waarom ben je daar bang voor? Wat kun je doen om zelf beter met die situatie om te gaan? Is die angst voor die situatie wel gegrond?

Mocht je willen sparren hierover dan mag je bellen met onze noodtelefoon of mailen met de GeboorteBeweging. Daarnaast kun je wellicht bij je collega’s of organisatie terecht met deze hulpvraag.

Bottomline ontdek wat je nodig hebt om in spannende situatie op een goede manier te blijven communiceren met de zwangere en haar grenzen te respecteren. Hoe ga je in die situaties om met een nee op jouw voorstel.

Angst voor klachten

Ben je bang voor de inspectie? Voor een klacht? Voor een tuchtzaak? Er zijn 2 dingen belangrijk.

  1. Zorg voor goede vastlegging in het dossier van de zwangere over wat je hebt besproken en wat de keuzes van de zwangere waren. In het kader van informed consent, wat heb je uitgelegd en daarna wat heeft de zwangere besloten (eventueel met haar gegeven reden). Die vastlegging is voldoende om niet te hoeven handelen.
  2. Ouders die gehoord en gezien zijn in hun keuze en die overduidelijk hun keuze hebben aangegeven weten dat. zij zelf voor de betreffende zorg hebben gekozen, met alle gevolgen die eruit komen. Onvolledige informatie of niet gehoord en gezien worden zijn vaker reden voor een klacht.

Angst voor collega / samenwerking

Een toxische cultuur is funest voor goed samenwerken. Het is van belang dat je mensen die verantwoordelijk zijn voor die samenwerking aanspreekt op de samenwerking. Je kunt niet veilig en goed werken in een angstcultuur.

Wil je sparren over die angstcultuur, neem contact met ons op, we zijn er ook voor jou! We bemiddelen in die situatie en hebben ons netwerk die we daarvoor kunnen vragen.